مالیات مشاغل چیست؟

مالیات‌ها همواره نقش مهمی در تأمین منابع مالی دولت‌ها داشته‌اند و یکی از تعهدات مالی صاحبان کسب‌وکارها در حوزه مالیات، پرداخت مالیات مشاغل است. مالیات مشاغل که نوعی مالیات بر درآمد است در دسته مالیات‌های مستقیم جای گرفته و متناسب با درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی کسب‌وکار محاسبه و دریافت می‌گردد. البته در موضوع مالیات مشاغل نیز با موضوع معافیت‌های مالیاتی مواجه هستیم و همین موضوع سبب شده تا بسیاری از اشخاص به دنبال درک بهتر مفهوم مالیات مشاغل باشند تا راحت‌تر بتوانند از معافیت‌ها و مزایای موجود در قانون بهره برده و سرمایه خود را از جریمه‌های مالیاتی و احکام کیفری مربوط به فرار مالیاتی مصون نگه دارند. اهمیت این موضوع سبب شده تا ما این مقاله از بلاگ رایان محاسب را به بررسی چیستی مالیات مشاغل و نکات تکمیلی موجود پیرامون این موضوع اختصاص دهیم؛ اگر شما هم درباره مالیات مشاغل سوالی دارید، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

چه اشخاصی مشمول مالیات مشاغل می‌شوند؟

براساس قانون مالیات‌های مستقیم، مالیات مشاغل یکی از انواع مالیات‌های مستقیمی بوده که به عملکرد سالانه و سود کلی اشخاص تعلق می‌گیرد و صاحبان کسب‌وکارها باید این نوع از مالیات را به سازمان امور مالیاتی پرداخت نمایند؛ اما سوال اینجاست که چه اشخاصی در قانون مشمول پرداخت مالیات مشاغل شده‌اند؟! تکلیف این موضوع نیز در قانون روشن شده است و کلیه اشخاص حقیقی که در ایران شغل و درآمد دارند، مشمول پرداخت مالیات مشاغل هستند؛ درنتیجه تفاوتی میان صاحبان کارخانه‌ها، اصناف، کارگاه‌های تولیدی و غیره در پرداخت مالیات مشاغل وجود ندارد.

لازم به ذکر است که کلیه صاحبان مشاغل موظف هستند نهایتاً تا ۴ ماه پس از راه‌اندازی کسب‌وکار خویش، خود را به سازمان امور مالیاتی معرفی نمایند و از آن پس باید تا خرداد ماه هر سال اظهارنامه مالیاتی فعالیت شغلی خود را تنظیم و به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند. در این بین تفاوتی میان شرکت‌های مدنی و آن دسته از اشخاصی که به شغل آزاد مشغول هستند وجود نداشته و کلیه این اشخاص نیز مکلف به پرداخت مالیات مشاغل خواهند بود.

به طور خلاصه، ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم در تعریف مالیات مشاغل چنین اظهار داشته است: «درآمدی که شخص حقیقی از طریق اشتغال به مشاغل یا عناوین دیگر غیر از موارد مذکور در سایر فصل‌های این قانون در ایران تحصیل نماید، پس از کسر معافیت‌های مقرر در این قانون، مشمول مالیات بر درآمد مشاغل است». همانطور که در این تعریف نیز مشهود است، کلیه اشخاص در دایره پرداخت مالیات مشاغل قرار گرفته‌اند.

گروه بندی مشاغل مالیاتی

حال که مشخص شد کلیه صاحبان کسب‌وکارها مکلف به پرداخت مالیات مشاغل هستند، سوال دیگری مطرح می‌شود و آن سوال اینکه آیا کلیه مشاغل در یک رده و گروه قرار دارند؟! پاسخ به این سوال منفی بوده و ما در قانون با سه گروه از مشاغل مالیاتی مواجه هستیم که صاحبان کسب‌وکارها باید پیش از ارائه اظهارنامه مالیاتی خود دقیقاً بدانند که در کدام گروه جای گرفته‌اند. این گروه‌بندی ۳گانه در ماده ۹۵ قانون مالیات‌های مستقیم صورت پذیرفته که به شرح زیر هستند و در ادامه به توضیح تفصیلی هر یک از آن‌ها خواهیم پرداخت:

• گروه اول؛ مشاغل با درآمد بالای ۳۰۰ میلیارد ریال
• گروه دوم؛ مشاغل با درآمد بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد ریال
• گروه سوم؛ مشاغل با درآمد کمتر از ۱۰۰ میلیارد ریال

البته لازم به ذکر است که دسته‌بندی فوق متناسب با میزان فروش صاحبان کسب‌وکارهای مربوط به مشاغل بازرگانی بوده و این اعداد و ارقام برای مشاغل مربوط به حوزه خدمات با تغییراتی همراه است که عبارتند از:

• گروه اول؛ مشاغل خدماتی با درآمد بالای ۱۵۰ میلیارد ریال
• گروه دوم؛ مشاغل خدماتی با درآمد بین ۵۰ تا ۱۵۰ میلیارد ریال
• گروه سوم؛ مشاغل خدماتی با درآمد کمتر از ۵۰ میلیارد ریال

گروه اول کسب‌وکارها به لحاظ مالیات مشاغل

براساس آخرین بخشنامه ابلاغی سازمان امور مالیاتی، آن دسته از مشاغل بازرگانی که براساس اظهارنامه مالیاتی، فروش ابرازی یا تشخیصی قطعی شده ۲ سال گذشته آن‌ها تا پایان دی ماه بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال بوده (این رقم برای مشاغل خدماتی بیش از ۱۵۰ میلیارد ریال است)، در گروه اول مشاغل جای می‌گیرند. البته برخی از مشاغل نیز وجود دارند که فارغ از میزان درآمد و حتی با درآمد صفر نیز در این دسته جای می‌گیرند که این مشاغل و فعالیت‌های اقتصادی به شرح زیر هستند:

• اشخاص دارای مشاغل صرافی
• واردکنندگان و صادرکنندگان کالا
• صاحبان هتل‌های ۳ ستاره و بیشتر
• صاحبان بیمارستان‌ها، درمانگاه‌ها و کلینیک‌ها
• کارخانه‌داران و صاحبان فروشگاه‌های زنجیره‌ای
• صاحبان موسسات حسابداری، حسابرسی و دفترداری
• صاحبان موسسات حمل‌ونقل (زمینی، دریایی و هوایی)
• واحدهای تولیدی و بهره‌برداران معادن دارای پرونده بهره‌برداری

گروه دوم کسب‌وکارها به لحاظ مالیات مشاغل

گروه دوم کسب‌وکارها به لحاظ مالیات مشاغل صرفاً براساس حجم فعالیت و درآمد آن‌ها مشخص می‌شود و کلیه مشاغل بازرگانی که درآمد ابرازی آن‌ها براساس اظهارنامه مالیاتی دو سال آخر بین ۱۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد ریال بوده (این رقم برای مشاغل خدماتی بین ۵۰ تا ۱۵۰ میلیارد ریال است) در این دسته جای می‌گیرند.

گروه سوم کسب‌وکارها به لحاظ مالیات مشاغل

کلیه مشاغلی که در دسته اول و دوم قرار نگرفته‌اند به گروه سوم تعلق دارند. این گروه در مقایسه با گروه‌های شغلی قبلی دارای تکالیف مالیاتی کمتری هستند. لازم به ذکر است که صاحبان مشاغل موضوع آئین نامه سازمان امور مالیاتی، در اولین سال راه‌اندازی کسب‌وکار در گروه سوم جای می‌گیرند و از سال سوم فعالیت آن‌ها براساس پارامترهای گفته شده، طبقه‌بندی می‌گردند.

درآمد مشمول مالیات مشاغل

به هر سرمایه‌ای که یک شخص حقیقی از طریق اشتغال به فعالیت معینی کسب نماید، درآمد گفته می‌شود. در یک کلام هر درآمد کسب شده در ایران مشمول مالیات مشاغل خواهد بود که این مالیات نیز در ۱ سال محاسبه و به سازمان امور مالیاتی پرداخت می‌گردد. لازم به ذکر است که براساس تبصره ماده ۹۳ قانون مالیات‌های مستقیم، درآمد ناشی از قرارداد مضاربه نیز مشمول مالیات مشاغل است. از طرفی درآمد مربیان و ورزشکاران حرفه‌ای داخلی و خارجی که در ایران کسب درآمد کرده‌اند مشمول این مالیات شده و فدراسیون‌ها و باشگاه‌ها نیز موظف به ثبت قرارداد در سازمان لیگ و ارائه گزارش آن به سازمان مالیاتی هستند.

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل

نحوه محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل به شکل شفاف در قانون مشخص شده و مواد قانونی ۹۴ و ۱۰۰ قانون مالیات‌های مستقیم به این موضوع اختصاص یافته است. در ماده ۹۴ قانون مقرر شده که کل درآمد فروش کالا و ارائه خدمات در کنار سایر درآمدهای اضافی و پس از کسر هزینه‌های مختلف، مشمول مالیات مشاغل خواهد شد. به عنوان مثال اگر شخصی دارای فروشگاه تجهیزات و قطعات موبایل باشد و در کنار آن به شغل خرید و فروش ماشین نیز اشتغال داشته باشد، کل درآمد وی از هر دو منبع پس از کسر هزینه‌ها مشمول مالیات مشاغل خواهد شد.

لازم به ذکر است که محاسبه مالیات بر درآمد مشاغل به شکل پلکانی صورت می‌گیرد تا با بدین شکل با کوچک‌ترین افزایش سطح درآمد، میزان مالیات پرداختی به طرز چشمگیری افزایش پیدا نکند. نرخ مالیات مشاغل در سال ۱۴۰۳ به شرح زیر است:

معافیت مالیات بر درآمد مشاغل

در محاسبه میزان مالیات مشاغل نباید از بحث معافیت‌های مالیاتی غافل شد. لازم به ذکر است که تفاوت‌های زیادی بین معافیت‌های مالیاتی اشخاص حقیقی و حقوقی وجود دارد. میزان معافیت مالیاتی تعیین شده برای سال ۱۴۰۳ مبلغ ۴۷۵ میلیون ریال است که این رقم هر ساله از سوی سازمان امور مالیاتی تغییر پیدا می‌کند. علاوه بر معافیت یاد شده، در صورتی که ۳ سال به صورت پیاپی تکالیف مالیاتی خود را به درستی و در موعد مقرر قانونی انجام دهید از پاداش خوش حسابی برخوردار شده و مبلغی از میزان مالیات پرداختی کسر خواهد شد. ناگفته نماند که در قانون و در مواد ۱۳۲ الی ۱۴۶ قانون مالیات‌های مستقیم، معافیت‌های دیگری برای اشخاص حقوقی در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال اگر یک شخص حقوقی فعال در حوزه تولید کالا در شهرک صنعتی و با رعایت شرایط قانونی نسبت به اخذ پروانه بهره‌برداری اقدام کرده باشد، می‌تواند از معافیت مالیات چند ساله بهره‌مند گردد.

اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل

یکی از خدمات مالیاتی مهمی که می‌توان از موسسات حسابداری دریافت کرد، خدمات مربوط به تهیه، تنظیم و ارسال اظهارنامه مالیات بر درآمد مشاغل است. این اظهارنامه در اصل کارنامه عملکرد مالی مؤدیان مالیاتی را نشان می‌دهد. مهلت ارسال این اظهارنامه تا پایان خرداد ماه بوده و در صورت عدم ارسال به موقع آن، جریمه‌های سنگین مالیاتی در انتظار شما خواهند بود! لازم به ذکر است که تهیه و تنظیم این اظهارنامه حتماً باید از سوی یک فرد خبره و متخصص صورت پذیرد؛ چراکه این سند ملاک تعیین مالیات پرداختی شخص بوده و در صورت وجود هرگونه اشتباه سهوی در آن نه تنها تمامی معافیت‌های مالیاتی حذف خواهد شد بلکه ممکن است به دلیل جرم فرار مالیاتی با احکام ممنوع‌الخروجی و حتی زندان مواجه گردد.

رایان محاسب؛ موسسه حسابداری معتبر در ارائه خدمات مالیاتی

ما در این مقاله تلاش نمودیم تا شما را با مالیات مشاغل بیشتر آشنا کنیم و همان طور که در جملات فوق مطالعه کردید، کلیه مشاغلی که در ایران به کسب درآمد مشغول هستند، موظف به ارسال اظهارنامه مالیاتی و پرداخت مالیات درآمد مشاغل هستند؛ مگر آن که کسب‌وکاری از سوی قانون و سازمان مالیاتی معاف از پرداخت مالیات شده باشند. مجموعه ما با بیش از ۲۰ سال سابقه فعالیت در حوزه خدمات مالیاتی دارای کارشناسان و متخصصانی باتجربه است که همواره آماده کمک به کسب‌وکارها در انجام صحیح تکالیف مالیاتی کمک کرده و با ارائه مشاوره‌های کاربردی موجب کاهش قانونی میزان مالیات پرداختی کسب‌وکارهای مختلف می‌گردند. اگر شما هم به دنبال دریافت مشاوره و راهنمایی رایگان در حوزه مالیات مشاغل هستید، همین حالا با شماره ۰۲۱۲۶۶۱۷۵۸۹ یا ۰۹۱۲۵۳۰۹۹۵۸ تماس گرفته و از مشاوره اولیه کارشناسان ما بهره‌مند شوید.

سوالات متداول

مالیات مشاغل به چه صورت مورد محاسبه قرار می‌گیرد؟

این مالیات به شکل پلکانی و با نرخ‌های ابلاغی از سوی سازمان امور مالیاتی محاسبه می‌شود.

چه مشاغلی موظف به پرداخت مالیات مشاغل هستند؟

کلیه اشخاصی که در داخل مرزهای ایران به کسب درآمد مشغول هستند، موظف به پرداخت مالیات مشاغل می‌باشند.

مبلغ معافیت مالیاتی مشاغل در سال ۱۴۰۳ چقدر است؟

مبلغ معافیت ۴۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان در نظر گرفته شده است.