حسابداری شرکت های سهامی
در مبحث حسابداری، حسابداری شرکت های سهامی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است؛ زیرا این شرکت‌ها دارای ساختارهای پیچیده مالی هستند و بدون حسابداری مناسب، خطرات مهمی آن‌ها را تهدید خواهد کرد. شرکت‌های سهامی نوعی از شرکت‌ها هستند که سرمایه آن‌ها بین اعضای شرکت تقسیم می‌شود. این شرکت‌ها دو نوع سهامی عام و خاص دارند که هرکدام از آن‌ها، نیازمند رسیدگی مالی مخصوص به خود است.
ما در این مقاله از رایان محاسب، به بررسی حسابداری شرکت های سهامی می‌پردازیم و برای این که حسابداری در این شرکت‌ها را بهتر درک کنیم، باید شرکت سهامی، انواع آن، مزایا و معایب و اصول حسابداری در یک شرکت سهامی آشنا شویم. اگر شما نیز جزء سهامداران این نوع از شرکت‌ها هستید یا قصد آشنایی با حسابداری در این حوزه را دارید، پیشنهاد می‌کنیم تا انتهای مقاله با ما همراه باشید.
شرکت سهامی چیست؟
در ماده ۲۰ قانون تجارت، به شرکت‌های مختلفی اشاره شده که یکی از آن‌ها، شرکت‌های سهامی است. سرمایه در این نوع از شرکت‌ها، به عنوان سهام بین اعضای شرکت تقسیم می‌شود. سهامداران این شرکت‌ها، با توجه به مبلغ اسمی سهامی که در اختیار دارند دارای مسئولیت خواهند بود. حسابداری شرکت سهامی، با توجه به انواع آن‌ها متفاوت خواهد بود و برای این کار، از شرکت‌های حسابداری مانند شرکت رایان محاسب استفاده می‌شود تا توان حسابداری بیشتری در اختیار داشته باشند.
انواع شرکت سهامی
شرکت‌های سهامی، با توجه به نوع در اختیار قرار دادن سهام در میان سهامداران، به دو نوع عام و خاص تقسیم می‌شوند. این دو نوع شرکت، تفاوت‌های مهمی با یکدیگر دارند.
- شرکت سهامی عام، از بیش از ۵ سرمایه گذار تشکیل می‌شود و موسسین این شرکت‌ها، با در اخیتار قرار دادن سهام آن برای عموم مردم، سرمایه آن را تامین می‌کنند. این شرکت‌ها، می‌توانند سهام خود در بازارهای بورس و اوراق بهادار عرضه کرده و اقدام به تامین سرمایه بکنند.
- شرکت‌های سهامی خاص، با حداقل ۳ عضو تشکیل می‌شوند و تمام سرمایه اولیه آن باید توسط موسسین تامین شود.
طبق قانون، عبارت شرکت سهامی عام یا شرکت سهامی خاص، قبل یا بعد از نام و عنوان شرکت باید به صورت خوانا و واضح درج شود.
مزایا و معایب شرکت سهامی
حسابداری شرکت سهامی، با توجه به نوع آن و میزان سرمایه و ارزش هر سهم، امری حساس و دقیق است. در این زمینه، هرکدام از شرکت‌های سهامی عام و خاص، مزایا و معایبی دارند که باید به آن‌ها پرداخته شود.
- در شرکت‌های سهامی، جذب سرمایه نکته حائز اهمیتی است. در این خصوص، شرکت‌های سهامی عام به بازارهای سرمایه دسترسی دارند و می‌توانند با عرض سهام خود، سرمایه لازم را جذب کنند. این کار، باعث افزایش نقدینگی برای بنیانگذاران شرکت می‌شود. با توجه به این که این شرکت‌ها در سطحی گسترده فعالیت می‌کنند، عملیات‌های خرید، فروش، مدیریت و توزیع با هزینه بسیار کمتری انجام می‌شود. گسترش وضعیت، امکان انتقال سهام و اعتماد عموم نیز از دیگر مزایای شرکت‌های سهامی عام است. از طرف دیگر، معایبی مانند عدم پنهان کاری و عدم حفظ اصول رازداری، تاخیر در تصمیم گیری، محدودیت‌های دولتی، مقررات متعدد و جداسازی مالکیت و مدیریت در این شرکت‌ها، ممکن است کمی مشکل ساز شوند.
- شرکت‌های سهامی خاص، در مقایسه با شرکت‌های دیگر ساده‌تر تشکیل شده و برای تشکیل آن، تنها به سه نفر با حداقل سرمایه یک میلیون ریال نیاز است. در این شرکت‌ها، سهامداران می‌توانند به راحتی سهام خود را منتقل کنند. در صورتی که سهام بی نام باشد، این انتقال ساده‌تر نیز می‌شود؛ اما با رضایت سایر سهامداران باشد. هر یک از شرکا در شرکت سهامی خاص، نسبت به مبلغ اسمی سهامی دارند، دارای مسئولیت هستند. از طرف دیگر، با وجود این که این شرکت‌ها، ساده تشکیل می‌شوند؛ اما قوانین و مقررات بسیاری در رابطه با اداره آن‌ها وجود دارد. نحوه تقسیم سود و زیان، نگهداری دفاتر مالی، محاسبه مالیات بر درآمد در شرکت‌های سهامی خاص از جمله معایبی هستند که در این شرکت‌ها با آن‌ها سروکار خواهید داشت.
انواع سهام در شرکت های سهامی
در حسابداری شرکت های سهامی، توجه به انواع سهام موجود در شرکت اهمیت زیادی دارد. شرکت‌های حسابداری که امور مالی و حسابداری این نوع شرکت‌ها را در اختیار دارند، باید بتوانند این نوع سهام را تشخیص داده و آن‌ها را در محاسبات خود اعمال کنند. انواع سهام در شرکت‌های سهامی بصورت زیر دسته بندی می‌شوند:
۱.انواع سهام با توجه به نام آن
سهام با توجه به شکل‌های مختلف آن، به دو دسته با نام و بی نام دسته بندی می‌شود. سهام با نام همانطور که از نام آن مشخص است، یک ورقه است که در آن نام و مشخصات صاحب سهام در آن درج شده. سهام عرضه شده در بورس از نوع سهام با نام است تا شرکت‌ها، شرکای خود را بشناسند. نوع دوم، سهام بی نام است که در واقع یک نوع وجه حمل است. در این نوع سهام، نام صاحب آن درج نمی‌شود و تمامی حقوقی که مربوط به صاحب سهم است، به دلیل داشتن آن بوده و در قالب ورقه سهام خواهد بود.
۲.انواع سهام با توجه به تقسیم بندی حقوقی آن
انواع سهام از نظر حقوقی، به سه دسته ممتاز، عادی و غیرانتفاعی تقسیم بندی می‌شوند. دارندگان سهام ممتاز، در تصمیمات شرکت حق رای ندارند و تنها امتیاز آن‌ها این است که در هنگام دریافت سود، در مقایسه با سهامداران عادی در اولیت هستند. همچنین، سود دریافتی آن‌ها تضمین شده است و در صورت زیان ده بودن نیز سود خود را دریافت می‌کنند. سهامداران عادی، به ازای هر سهمی که دارند، دارای حق رای هستند و همچنین جزء مالیکین شرکت نیز حساب می‌شوند. سهام غیر انتفاعی، نوعی از سهام است که به دلیل منفعت به سهامداران عرضه می‌شود. بیشترین استفاده از این نوع سهام، استهلاک سرمایه شرکت است.
۳. انواع سهام با توجه به ماهیت سرمایه گذاری
سهام یک شرکت از دو روش نقدی یا پولی و غیر نقدی مانند ساختمان، تجهیزات، ابزارآلات و غیره تامین می‌شود. افرادی که آورده‌های نقدی مخصوصا در زمان تاسیس شرکت ارائه می‌کنند، شامل دریافت سهام نقدی می‌شوند و در صورتی که آورده آن‌ها غیرنقدی باشد، پس از بررسی کارشناس وزارت دادگستری، سهام غیرنقدی به او تعلق خواهد گرفت.
انواع دیگری از سهام مانند سهام موسس، سهام مدیریتی و سهام جایزه نیز وجود دارند که بدون دسته بندی هستند و در حسابداری شرکت های سهامی، باید آن‌ها را نیز لحاظ کرد.
بیشتر بخوانید: حسابداری شرکت های تضامنی
اصول حسابداری شرکت های سهامی عام و خاص
حسابداری شرکت های سهامی که توسط شرکت حسابداری معتبر مانند رایان محاسب انجام می‌شود، شامل فرایند‌های مختلفی مانند ثبت، تجزیه و تحلیل و گزارش دهی معاملات مالی در این شرکت‌ها می‌شود. در این شرکت‌ها، اصول حسابداری مانند رعایت استانداردهای حسابداری، تهیه گزارش‌های مالی دقیق که شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و مواردی از این قبیل است باید رعایت شوند. همچنین، بسیاری از شرکت‌ها، ملزم به انجام امور حسابرسی توسط حسابرسان مستقل هستند تا از صحت این گزارشات اطمینان حاصل شود.
در حسابداری شرکت های سهامی، چند اصل اساسی وجود دارد که عبارتند از:
- اصل تطابق که باید در آن درآمدها و هزینه‌ها در دوره‌های زمانی مربوط به یکدیگر ثبت شوند.
- اصل مروبط به احتیاط که در آن باید کمترین میزان ارزش دارایی و بیشتری میزان بدهی در صورت وجود شک و تردید گزارش شوند.
- اصل ادامه دار بودن فعالیت که در آن فرض بر این است که شرکت به فعالیت خود ادامه داده و تعطیل نخواهد شد.
- اصل جدا کردن شخصیت‌ها که در آن امور مالی شرکت از امور مالی شخصی سهامداران جدا می‌شود.
این اصول به این دلیل وجود دارند تا تصویری واقعی و درست از وضعیت مالی و فعالیت شرکت به ذینفعان مانند مدیران و سهامداران ارائه دهند. در شرکت‌های سهامی، به دلیل وجود مشارکت سهامداران و لزوم شفافیت مالی، باید این اصول رعایت شوند.
نحوه حسابداری شرکت های سهامی
در حسابداری شرکت های سهامی، تعداد سهامداران از اهمیت بسیار بالایی بخوردار است. در این شرکت‌ها، برای سهامداران در دفاتر قانونی شرکت، یک حساب سرمایه باز می‌شود که در آن میزان بستانکار بودن سهامداران مشخص می‌شود. در صورتی که تعداد سهامداران یک شرکت زیاد باشد، امکان افتتاح حساب برای هر کدام از آن‌ها در دفاتر قانونی وجود ندارد و برای این کار، با توجه به انواع سهام ارائه شده، برای هرطبقه یک حساب سهام باز خواهد شد.
در شرکت‌هایی که یک نوع سهام ارائه می‌کنند، برای هر طبقه از آن‌ها یک حساب در دفاتر قانونی ایجاد می‌شود. در صورتی که یک شرکت سهامی، بیش از یک نوع سهام عرضه کند، برای هر طبقه از آن نیز یک حساب سهامی ویژه باز خواهد شد. همچنین رعایت اصول حسابداری در این موضوع، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است که باید به آن توجه کرد. اصول حسابداری در شرکت‌های سهامی و غیرسهامی کمی متفاوت هستند و یک شرکت حسابداری معتبر، باید قادر باشد تا به بهترین شکل، امور مالی مربوط به این شرکت‌ها را مرتفع کند. به عنوان مثال، شرکت حسابداری رایان محاسب که بیش از ۲۰ سال سابقه در زمینه حسابداری و حسابرسی شرکت‌های مختلف دارد، با ارائه انواع خدمات مالی، مالیاتی و حسابرسی، می‌تواند برای شرکت‌های سهامی عام و خاص طبق اصول حسابداری خدمات خود را ارائه کند.
ثبت حسابداری شرکت سهامی
ثبت حسابداری شرکت های سهامی، مانند شرکت‌های دیگر دارای مراحل مخصوص به خود است. در این زمینه و در مرحله اول، با توجه به این که شرکت سهامی از چه نوعی است (سهامی عام یا خاص) و همچنین دستورالعمل‌های مربوط به آن، بخشی از سرمایه تعهد می‌شود و درصدی از سرمایه تعهد شده در یک حساب بانکی با عنوان حساب جاری شرکت در شرف تاسیس پرداخت می‌شود. این کار، باید در دفاتر قانونی شرکت ثبت شود.
پس از ثبت در مرحله قبل، در شرکت سهامی عام پذیره نویسی آغاز شده و مراحل ثبت آن انجام می‌شود. در این مرحله، پذیره نویسان باقی سهام شرکت را پذیره نویسی کرده و بخشی از سهام تعهد شده توسط آن‌ها، به همان حساب شرکت در شرف تاسیس واریز خواهد شد.
پس از انجام دو مرحله قبل، مجمع عمومی موسس تشکیل شده و مدیران و بازرسان انتخاب می‌شوند و با اعلام قبولی آن‌ها، شرکت به عنوان تشکیل شده محسوب خواهد شد. از این تاریخ، حساب‌های شرکت در شرف تاسیس بسته شده و مبالغ باقی مانده در آن‌ها، به دفاتر رسمی شرکت منقل می‌شود.
حسابداری شرکت سهامی با رایان محاسب
حسابداری شرکت های سهامی، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و در آن، باید از اصول حسابداری استفاده شود. شرکت سهامی، در دو نوع سهامی عام و خاص، مزایا و معایب خود را دارد و مدیران و سهامداران این شرکت‌ها، باید با آگاهی کامل به این موضوع ورود کنند. از طرف دیگر، با توجه به حساسیت امور مالی و تامین هزینه در این شرکت‌ها، باید امور حسابداری آن توسط یک شرکت حسابداری معتبر انجام بگیرد؛ چراکه این کار نیاز به تجربه و رعایت اصول اساسی خواهد داشت. در این زمینه، شرکت رایان محساب یکی از بهترین گزینه‌ها برای ارائه خدمات مالی به شرکت‌های سهامی خواهد بود. در صورت نیاز، می‌توانید با کارشناسان شرکت رایان محساب ارتباط برقرار کرده و اطالاعات بیشتر را دریافت کنید.
