راهنمای کامل تعرفه حسابرسی شرکت ها ۱۴۰۴
وقتی صحبت از مدیریت مالی بیزینس‌ها می‌شود؛ اولین سوالی که در ذهن مدیران به وجود می‌آید مقدار تعرفه حسابرسی شرکت‌ها است. برخلاف آنچه که اغلب افراد تصور می‌کنند؛ تعرفه حسابرسی شرکت‌ها تنها عددی ثابت نیست و بسیاری از عوامل مستقیم و غیرمستقیم مانند موقعیت جغرافیایی شرکت، شرایط تیم حسابرسی، پیچیدگی پروژه‌ها و غیره برآن تاثیر می‌گذارند.
از آنجا که اغلب افراد از عوامل تاثیرگذار بر حق‌الزحمه نهایی حسابرسان آگاه نیستند، موضوع این مقاله از رایان محاسب را به موضوع تعرفه موسسات حسابرسی اختصاص دادیم تا مخاطبان دیدگاهی درست نسبت به مفاهیم مرتبط با حق‌الزحمه حسابرسی، ساختار هزینه‌ها، تأثیر رتبه موسسات حسابرسی و … به دست بیاورد.
منظور از تعرفه حسابرسی شرکت‌ها چیست؟
منظور از تعرفه حسابرسی شرکت‌ها، مجموعه هزینه‌هایی است که کسب‌وکارهای مختلف در ازای دریافت خدمات حسابرسی گوناگون به موسسات حسابرسی یا حسابداران پرداخت می‌کنند. این هزینه با توجه به کمیت و کیفیت کار، مهارت‌ها و رتبه‌های حسابرس، مقررات رسمی کشور، هزینه‌های سربار و غیره تعیین می‌شود.
هدف اصلی این تعرفه‌ها نیز برقراری تعادل میان کیفیت خدمات و هزینه‌های پرداختی کسب‌وکارها است. با توجه به مقدار این تعرفه‌ها می‌توان کیفیت خدمات و اعتبار شرکت‌های حسابرسی را سنجید و با انتخاب بهترین موسسه، ریسک خطاهای مالیاتی بیزینس‌های مختلف را کاهش داد؛ پس توجه به این موضوع اهمیت زیادی برای صاحبان کسب‌وکارها دارد.
چه عواملی بر تعیین حق‌الزحمه خدمات حسابرسی موثر هستند؟
تعرفه حسابرسی شرکت‌ها با توجه به عوامل گوناگونی که در ادامه به ذکر آن‌ها می‌پردازیم، تعیین می‌شوند.
۱. نوع خدمات حسابرسی
یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر این تعرفه‌ها، نوع خدمات حسابرسی است. خدمات حسابرسی به ۵ دسته مختلف رعایتی، عملیاتی، داخلی، قانونی و مالیاتی تقسیم می‌شوند و هر یک از این دسته‌بندی‌ها نیز هزینه‌ای متفاوت با دیگری دارند.
۲. موقعیت جغرافیایی شرکت
تعرفه حسابرسی شرکت‌ها با توجه به موقعیت جغرافیایی که در آن قرار دارند نیز تغییر می‌کند. به‌طور کلی علاوه‌بر دستمزد و حق‌الزحمه حسابرسان، عوامل غیر مستقیمی چون اجاره محل شرکت نیز بر هزینه نهایی خدمات شرکت‌ها تاثیر دارد. (موسسات مستقر در شهرهای بزرگ همیشه تعرفه بیشتری نسبت به موسسات شهرهای کوچک دارند)
۳. رتبه حسابرسی
یکی دیگر از عوامل موثر بر تعرفه حسابرسی شرکت‌ها، رتبه موسسه حسابرس است. شرکت‌هایی با رتبه بالاتر به دلیل برخورداری از تیمی حرفه‌ای و متخصص و اعتبار و سابقه کار بالاتر همیشه حق‌الزحمه بیشتری از کارفرما دریافت می‌کنند.
۴. حجم و پیچیدگی کار
عامل دیگری که بر حق‌الزحمه حسابرسی شرکت‌ها تاثیر می‌گذارد، حجم و پیچیدگی کارهاست. شرکت‌های بزرگ‌تری که دارای چندین واحد مالی هستند، تراکنش‌های بالاتر و سیستم پیچیده‌تری دارند؛ در نتیجه زمان و هزینه بیشتری هم برای حسابرسی صرف می‌کنند.
۵. کیفیت و تخصص حسابرس
در اغلب موارد حق‌الزحمه حسابرسان با تجربه بیشتر است؛ زیرا این دسته از حسابرسان با تکیه بر علم و تخصص خود از بروز بسیاری از خطاهای انسانی و ضررهای مالی بیزینس‌ها جلوگیری می‌کنند.
۶. کیفیت دفاتر مالی و اسناد
بیزینس‌هایی با اسنادی ناقص باید هزینه بالاتری هم بابت حسابرسی خود به شرکت‌ها پرداخت کنند؛ زیرا برای رسیدگی به پرونده‌های آن‌ها زمانی بیشتر از حد معمول صرف می‌شود.
تعرفه حق الزحمه حسابرسی چقدر است و شامل چه هزینه‌هایی می‌شود؟
نرخ حق الزحمه حسابرسی سال ۱۴۰۳، ۱۴۰۴ و تمامی سال‌های پیش‌رو با توجه به مفاد ماده‌های ۵ و ۷ آیین‌نامه تعرفه حسابرسی و آیین‌نامه سقف مجاز ارائه خدمات تخصصی و حرفه‌ای اعضای جامعه تعیین می‌شود. این تعرفه‌ها در سال ۱۴۰۴ به‌شرح زیر است:
| رتبه حرفه | نرخ کارکرد در هر ساعت (ریال) |
| حسابرس | ۱,۶۸۰,۰۰۰ |
| کمک حسابرس | ۱,۱۲۰,۰۰۰ |
| حسابرس ارشد | ۳,۳۶۰,۰۰۰ |
| مدیر حسابرسی اول | ۸,۹۶۰,۰۰۰ |
| مدیر حسابرسی دوم | ۱۱,۲۰۰,۰۰۰ |
| سرپرست حسابرسی | ۵,۰۴۰,۰۰۰ |
| سرپرست ارشد حسابرسی | ۶,۷۲۰,۰۰۰ |
تعرفه حسابرسی شرکت‌ها شامل هزینه‌های کلی که در ادامه ذکر می‌کنیم، می‌شود:
- تعرفه حسابرسی ساعت کارکرد حسابرسان مامور در هر کار حسابرسی
- هزینه بررسی دفاتر و اسناد مالی (بر اساس زمان صرف‌شده)
- هزینه اعزام حسابرسان به محل شرکت (در صورت نیاز به مراجعه حضوری)
- هزینه ارائه گزارش‌های تفصیلی یا ویژه برای مدیران یا نهادهای قانونی
دو نکته مهمی که باید در نظر بگیرید:
- صرفه هزینه بیشتر به معنی کیفیت خدمات حسابرسی نیست؛ با این حال خدمات حسابرسی با تعرفه پایین‌تر از حد معمول اغلب شامل گزارش‌های ناقص و غیراستاندارد هستند.
- در برخی موارد خاص (مانند حسابرسی نهادهای دولتی یا شرکت‌های بورسی) تعرفه‌ها زیر نظر مستقیم سازمان و نهاد نظارتی خاص تعیین می‌شود.
بررسی رتبه های حسابرسان
همانطور که پیش از این نیز اشاره کردیم، یکی از عوامل موثر بر تعرفه‌های حسابرسی شرکت‌ها، رتبه حسابرسان است. در ادامه شما را با سمت شغلی و وظایف هر رتبه آشنا می‌کنیم.
کمک حسابرس
پایین‌ترین رتبه حسابرسی به کمک حسابرس تعلق می‌گیرد. این افراد در ابتدای مسیر حرفه‌ای خود قرار دارند و تحت نظر مستقیم سرپرستان کار وحسابرسان ارشد به بررسی اسناد و مدارک مالی و جمع‌آوری گزارشات مالی می‌پردازد.
حسابرس
در رتبه‌بندی بعدی، حسابرس قرار می‌گیرد. حسابرسان همان کمک حسابرسانی هستند که با کسب تجربه به رتبه‌ای بالاتر ارتقاء یافته‌اند و وظیفه آن‌ها ارزیابی اسناد و مدارک گزارش مالی یک بیزینس است. اهداف حسابرسان عبارت‌اند از:
- کشف اشتباه یا تقلب
- تطبیق تمامی اسناد یک بیزینس با قوانین و استانداردهای حسابداری
- تایید درستی انجام امور حسابداری یک کسب‌وکار
حسابرس ارشد
همانطور که انتظار می‌رود حسابرس ارشد در مرتبه‌ای بالاتر از حسابرس قرار می‌گیرد. این دسته از حسابرسان با توجه به تخصص و تجربه‌ای که به دست آورده‌اند، اجرای کل عملیات حسابرسی بیزینس‌های کوچک و متوسط را به دست می‌گیرند. مهمترین وظایف آن‌ها هم عبارت‌اند از:
- بررسی کاربرگ‌های تکمیل شده توسط رتبه‌های پایین‌تر خود (کمک حسابرسان و حسابرسان)
- برنامه‌ریزی مناسب برای انجام امور مالی مختلف کسب‌وکارها در زمان مقرر
- ارائه آموزش ضمن کار به کمک حسابرسان و حسابرسان و نظارت کامل بر آن‌ها
سرپرست حسابرسی
سرپرست حسابرسی می‌تواند عملیات حسابرسی بیزینس‌های متوسط تا بزرگ را به‌صورت کاملا مستقل انجام دهد. مسئولیت‌های این دسته را در ادامه ذکر کرده‌ایم.
- تقسیم امور مالی قابل اجرا بین سه دسته کمک حسابرس، حسابرس و حسابرس ارشد
- بررسی و رفع اشتباهات کاربرگ‌های تکمیل شده توسط سه رتبه پایین‌تر
- ارزیابی کارایی کارکنان حسابرسی
- نظارت بر انجام درست استانداردهای حسابرسی در حین عملیات‌های حسابرسی
- تنظیم و تهیه پیش‌نویس گزارش حسابرسی نهایی
سرپرست ارشد حسابرسی
گروه بعدی، سرپرست ارشد حسابرسی هستند که کیفیت و دقت امور مالی انجام شده توسط حسابرس ارشد و سرپرست حسابرسی را بررسی می‌کند. این افراد همچنین وظیفه ارائه پیش‌نویس گزارش حسابرسی به مدیر جهت بررسی و تایید را نیز برعهده دارند.
مدیر حسابرسی
مدیر حسابرسی می‌تواند به‌طور همزمان چندین پروژه جدید را مدیریت و اجرا کند. وظایف اصلی مدیر حسابرسی عبارت است از:
- تعیین راهکارها و استراتژی‌های رسیدگی برای هر حسابرسی و اعمال استانداردهای مربوطه جهت اجرای عملیات
- بررسی تمامی کاربرگ‌های ارائه شده توسط رتبه‌های پایین‌تر و تبادل نظر با کارفرما و اعضای تیم حسابرسی در خصوص بررسی اسناد و مدارک
- جمع‌آوری اطلاعات لازم جهت ارسال صورتحساب نهایی برای کارفرما و وصول مطالبات مربوط به حق الزحمه خدمات حسابرسی
شریک حسابرسی
شریک حسابرسی بالاترین رتبه حسابرسی شرکت‌ها محسوب می‌شود. این رتبه وظایف سنگین‌تری هم نسبت به سایر زیردست‌های خود دارد که از جمله آن‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- شرکت در انواع مجامع عمومی به‌عنوان نماینده کارفرما
- تنظیم و امضای قرارداد حسابرسی
- استخدام افراد جدید و نظارت کامل بر آن‌ها
دلایل اختلاف قیمت تعرفه حسابرسی شرکت‌ها و موسسات حسابرسی
عوامل مختلفی وجود دارد که باعث اختلاف قیمت تعرفه حسابرسی شرکت‌ها و موسسات گوناگون می‌شوند. در ادامه سعی کردیم مهمترین آن‌ها را برای آشنایی بیشتر شما ذکر کنیم.
میزان تخصص و تجربه تیم حسابرسی
موسساتی که از سابقه کاری بالاتری برخوردارند و پروژه‌های حسابرسی را با کمک تیمی مجرب و متخصص انجام می‌دهند، هزینه بالاتری هم نسبت به رقبای خود از کارفرما دریافت می‌کنند.
استفاده از فناوری‌های نوین
شرکت‌هایی که برای انجام امور مالیاتی کسب‌وکارها از نرم‌افزارهای بروز و نوین حسابداری استفاده می‌کنند، دقت و سرعت بیشتری دارند و همین موضوع موجب افزایش تعرفه‌های آن‌ها نسبت به رقبا می‌شود.
محدوده و عمق خدمات ارائه‌شده
موسساتی که در کنار حسابرسی به انجام خدمات دیگری چون مشاوره مالی، کنترلی و ریسک می‌پردازند، تعرفه بیشتری دارند.
محل استقرار موسسه
شرکت‌های مستقر در کلان‌شهرهایی چون تهران همیشه تعرفه بالاتری نسبت به موسسات حسابرسی شهرهای کوچک دارند.
سخن آخر
آگاهی از شرایط و مقدار تعرفه حسابرسی شرکت‌ها، بر هر مدیر کسب‌وکاری واجب است؛ زیرا این تعرفه‌ها تنها به هزینه پرداختی نهایی محدود نمی‌شوند؛ بلکه نشان‌‌دهنده میزان کیفیت خدمات شرکت‌ها حسابرسی و اعتبار شفافیت مالی آن‌ها است.
به همین خاطر است که اغلب به مدیران پیشنهادمی‌کنند تنها به مقدار تعرفه موسسات توجه نکنند و قبل از چیزی، به بررسی عواملی که بر حق‌الزحمه نهایی آن‌ها تاثیر گذاشته دقت داشته باشند. به این صورت در انتخاب موسسات حسابرسی، با دقت عمل بالاتری عمل خواهند کرد.
سوالات متداول
مهمترین عوامل تاثیرگذار بر تعرفه حسابرسی شرکت‌ها کدامند؟
عواملی چون میزان پیچیدگی صورتهای مالی، رتبه موسسه حسابرسی، حجم تراکنش‌های مالی و نوع شرکت بیشترین تاثیر را بر این موضوع دارند.
منظور از تعرفه حسابرسی شرکت‌ها چیست؟
به مقدار هزینه‌ای که شرکت‌های حسابرسی در ازای انجام امور مالیاتی کسب‌وکارها دریافت می‌کنند، تعرفه حسابرسی گفته می‌شود.
آیا تعرفه حسابرسی همه شرکت‌ها یکسان است؟
خیر، بسته به اینکه شرکت حسابرسی موردنظر چه ساختاری داشته باشد و خدمات خود را با چه میزات کیفیتی به کارفرما ارائه دهد، این هزینه تغییر می‌کند.
آیا تعرفه پایین به معنی کیفیت پایین خدمات حسابرسی است؟
در اغلب موارد پاسخ این سوال مثبت است؛ زیرا شرکت‌های حسابرسی معتبر برای خدمات خود تعرفه‌ای منطبق بر استانداردها تعیین می‌کنند و نه پایین‌تر از حد معمول
